Zou jij iemand opofferen voor een beter milieu?

Misschien heeft u op school ooit moeten leren over het utilitarisme. Voor wie even vergat waarover het gaat: Dat is de opvatting over ethiek die zegt dat er steeds moet worden gestreefd naar zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen. Dat betekent dat er op individueel niveau wel eens offers moeten worden gebracht. Dat is geen probleem, zodat het het totale geluk van de groep maar ten goede komt. Critici van deze opvatting hebben vooral problemen met die offers: Is het moreel verantwoord om één individu volledig op te offeren omwille van het welzijn van de hele groep?

Zelf ben ik er nog niet helemaal uit. Maar ik heb gemerkt dat minister Crevits er wel uit is:

Sinds een aantal weken gaat het licht 's nachts uit op de snelweg in het kader van het lichtplan. Een uitstekende maatregel vanuit het oogpunt van het milieu. Je mag er niet aan denken hoeveel electriciteit per nacht wordt verbruikt om die lichten aan te houden. Enkel bij op- en afritten, bij slechte zichtbaarheid en indien er een ongeluk is gebeurd, worden de lichten aangestoken. Dit op zich bekeken, lijkt een uitstekende zaak voor ons allen want met een beter milieu zijn wel allen gebaat: Maximaal geluk voor een zo groot mogelijke groep.

Het probleem is natuurlijk dat er ook minderheden of individuen zijn die zich moeten opofferen. Zo zijn er bijvoorbeeld de files wanneer het licht toch te laat wordt aangestoken bij slechte zichbaarheid. Niet leuk voor wie in de file staat, maar in het licht van ons aller gezondheid op lange termijn wel een redelijk offer lijkt me.

Moeilijker wordt het wanneer er ook ongelukken gbeuren ten gevolge van de lichten die worden gedoofd. Al minstens één dodelijk ongeluk is onomstotelijk toe te schrijven aan het feit dat de lichten werden gedoofd, zo zeggen verkeersspecialisten. Dat is al een groter offer.

Die hard utilitaristen vinden dit wellicht de moeite waard (tenzij een bekend persoon overlijdt, natuurlijk, want dan zijn er zoveel mensen ongelukkig dat de negatieve impact op het totale geluk te groot is).

Het zal je (onbekend) kind maar wezen.

Al zou ik nu niet zomaar de lichten terug aansteken.